W różnych stanach chorobowych ciśnienie tętnicze krwi może się podwyższać lub obniżać. Jedną z przyczyn wywołujących tego rodzaju zaburzenia może być wzrost oporu na obwodzie krążenia. Nadciśnienie może również powstać w wyniku nadmiernego pobudzenia ośrodka naczynioruchowego znajdującego się w mózgu, co może prowadzić do skurczu drobnych tętniczek. W początkowym okresie naczynia zwężają się i rozszerzają przejściowo, a ciśnienie tętnicze wykazuje duże wahania. Długotrwałe nadciśnienie stwarza gorsze warunki dla pracy serca, toteż może doprowadzić do stanu wyczerpania narządu krążenia. Niejednokrotnie zastanawiano się, co może być przyczyną powstawania choroby nadciśnięniowej. Stwierdzono, że pewne stany emocjonalne, którym podlega każdy z nas, nie są obojętne. U osób bardziej odpornych wszystkie pobudzenia układu nerwowego przechodzą bez echa. Dla ludzi wrażliwych, u których czynność ośrodkowego układu nerwowego ulega szybkiemu zaburzeniu, wszystkie bodźce emocjonalne są bardzo szkodliwe. Słaba oporność tych ludzi manifestuje się między innymi natychmiastową zwyżką ciśnienia tętniczego krwi. Istnieje pewna skłonność rodzinna do występowania nadciśnienia. Zmiany te utrzymują się przez kilka pokoleń. Wiąże się to niewątpliwie z pewną zmniejszoną opornością układu nerwowego. Nadużywanie używek, jak papierosy, czarna kawa, alkohol, może spowodować wystąpienie choroby nadciśnieniowej, gdyż wszystkie te czynniki oddziałują na ośrodkowy układ nerwowy, a szczególnie na korę mozgo1 i wszystkie podporządkowane jej ośrodki regulacji ciśnienia krwi. Choroby nerek, a szczególnie zapalenie miedniczek nerkowych, powodu' powstanie nadciśnienia tętniczego krwi. Choroba nadciśnieniowa j schorzeniem przewlekłym, trwającym latami. Początkowy jej okr może przebiegać niepostrzeżenie, bezobjawowo. W innych przypadkac natomiast może wystąpić gwałtownie i burzliwie. Pierwsze zwiastuny choroby nadciśnieniowej występują pomiędzy 20 a 30 rokiem życia. U kobiet zjawiają się one nieco później; szczególnie kojarzą się z okr sem przekwitania, który przypada na 45—50 rok życia. Jak można ustrzec się od tak poważnego schorzenia? Osoby z wrazliwym układem nerwowym, mało oporne, u których stwierdza si pierwsze objawy choroby nadciśnieniowej, powinny unikać pobudzę emocjonalnych, prowadzić unormowany tryb życia. Przestrzeganie właściwej diety obfitującej w produkty węglowodanowe z ograniczenie tłuszczy i białek może znacznie poprawić stan ogólny. Nie tylko podwyższenie ciśnienia krwi odbija się ujemnie na organizmie, ale także i zmniejszone ciśnienie, czyli tzw. podciśnienie krwi, jest obojętne dla człowieka. Stałe obniżenie ciśnienia, podobnie j choroba nadciśnieniowa, jest wywołane zaburzeniami czynności naczynioruchowych w mózgu. Podciśnienie daje przykre dolegliwości, jedna że nie przedstawia większego niebezpieczeństwa dla organizmu. Oso nicy z obniżonym ciśnieniem dożywają późnego wieku. Najczęściej p ciśnienie stwierdza się u sportowców, których ćwiczenia związane z dużym i długotrwałym wysiłkiem.