A A A

Co powinniśmy wiedzieć o wymianie gazowej

Transport gazów: Powstaje zatem pytanie, czym zajmuje się fizjologia oddychania, a więc nauka o istocie procesów oddechowych. Możemy krótko stwierdzić, że przedmiotem badań nauki o czynnościach oddechowych jest zaopatrywanie komórek w tlen, transport dwutlenku węgla z komórek na zewnątrz oraz przemiany oddechowe zachodzące w komórkach. 99% tlenu zdobywa organizm ludzki za pośrednictwem układu oddechowego. Tylko 1% wymiany gazowej zachodzi przez skórę. W tym rozdziale będziemy śledzić te etapy oddychania, które odbywają się głównie w drogach oddechowych. Są to procesy doprowadzające do wymiany gazów pomiędzy otaczającą nas atmosferą i krwią, czyli oddychanie zewnętrzne (płucne), a także wymiana gazowa między krwią a omywanymi przez nią tkankami — oddychanie wewnętrzne (tkankowe). Transport gazów (tlenu i dwutlenku węgla) z atmosfery do tkanek składa się z czterech następujących etapów. Pierwszy to dopływ powietrza z atmosfery do pęcherzyków płucnych (no i oczywiście transport powietrza „zużytego" z pęcherzyków na zewnątrz); drugi — dyfuzyjne przenikanie gazów z powietrza zawartego w pęcherzykach płucnych do krwi i odwrotnie; trzeci — przenoszenie gazów za pośrednictwem krwi: tlenu z płuc na obwód układu krwionośnego, a dwutlenku węgla w odwrotnym kierunku; czwarty — przenikanie tlenu i dwutlenku węgla w procesie dyfuzji pomiędzy zawartością naczyń włosowatych tkanek i tkankami. Wynika z tego, że pierwsze etapy stanowią właśnie owo oddychanie zewnętrzne, natomiast etap czwarty — to oddychanie wewnętrzne. Widzimy jasno, że zarówno w oddychaniu płucnym, jak i tkankowym rolę czynną bierze na siebie krew, a właściwie dodać należy, że czynią to,głównie krwinki czerwone i osocze krwi. Krew jest też pośrednikiem pomiędzy oddychaniem zewnętrznym i wewnętrznym dzięki temu, że krwinki czerwone zawierają swoisty składnik — hemoglobinę, która ma wielkie powinowactwo zarówno do tlenu, jak i do dwutlenku węgla. A więc będziemy musieli prześledzić również właściwości i losy hemoglobiny jako tlenonośnego barwnika krwi.