Zgodnie z zapowiedzią uczynioną na wstępie, na zakończenie tego rozdziału zostaną podane w jak największym skróceniu zawarte w nim wiadomości. Obok spełniania wymienionych uprzednio funkcji nerki biorą czynny udział w utrzymaniu stałego odczynu płynów ustrojowych. W warunkach prawidłowych odczyn surowicy i płynu międzykomórkowego jest lekko zasadowy, co zależy od nieznacznej przewagi jonów OHnad jonami H+. Źródłem pierwszego z wymienionych jonów jest obecny w surowicy dwuwęglan sodu, źródłem zaś drugiego — kwas węglowy. Na tej podstawie można powiedzieć, że utrzymanie stałego odczynu płynów ustrojowych zależy od stałości wzajemnego stosunku dwuwęglanu do kwasu węglowego. Stosunek ten jest stale zaburzany przez dostające się do surowicy kwaśne produkty przemiany materii komórek. Owe kwaśne produkty są zobojętniane przez dwuwęglan, który pod ich wpływem przekształca się w słaby kwas węglowy. W drugim etapie zobojętniania powstający kwas węglowy jest wiązany z białkami obecnymi w surowicy i w krwinkach czerwonych. W ten sposób kwaśne produkty przemiany materii zmniejszają ogólną ilość dwuwęglanu oraz kwasu węglowego, nie zmieniając ich wzajemnego stosunku, od którego jak wspomnieliśmy, zależy odczyn. Podobne działanie niwelujące groźbę zmiany odczynu pod wpływem produktów przemiany materii spełniają obecne w surowicy fosforany — Na2HP04/NaH2P04. Obie te mieszaniny — dwuwęglanu sodu i kwasu węglowego oraz fosforanów noszą nazwę moderatorów lub buforów. Zużywają się one w czasie zobojętniania produktów przemiany materii, ale ulegają regeneracji w obrębie płuc i nerek. W płucach bowiem następuje wydalenie kwasu węglowego rozpuszczonego w surowicy oraz związanego z białkami. W nerkach natomiast odbywa się resorpcja zawartych w moczu pierwotnym jonów Na , stanowiących integralny składnik dwuwęglanu, kosztem wydalenia jonów H lub jonu amonowego NH44. Procesy te noszą wspólną nazwę oszczędzania zasad.