Przyłożenie ucha bezpośrednio do klatki piersiowej pozwala usłyszeć odgłosy towarzyszące pracy serca. Odgłosy te nazwano tona ; serca. W 1819 r. francuski lekarz Laennec po raz pierwszy zwrócił równiwagę, iż na podstawie słyszanych tonów można określić, czy czynność serca jest prawidłowa. Aby wzmocnić odgłosy, lekarz badający serce chorego posługuje się specjalnymi aparatami, tzw. słuchawkami. Współczesne metody badania serca oparte na metodach akustycznych pozwalają stwierdzić nad okolicą serca szereg odgłosów towarzyszących nie tylko pracy samego narządu krążenia, ale i przelewaniu się krwi przez komory lub przedsionki serca, jak również i przez wiele naczynia krwionośne. Po przyłożeniu ucha do lewej okolicy klatki piersiowej wśród innych różnorodnych odgłosów można wyróżnić dwa tony serca — pierwszy drugi. Pierwszy ton serca jest długi, łagodny i niski, drugi zaś — krótszy, ostrzejszy i wyższy. Pierwszy ton serca powstaje w początkowym okresie skurczu komór zamknięcia się zastawek przedsionkowo-komorowych. Najważniejszym składnikiem pierwszego tonu serca są drgania zastawek przedsionkowo-komorowych. Drugi ton serca powstaje na początku rozkurczu z chwilą zamknięcia się zastawek półksiężycowatych (patrz rozdział o budowie serca). Według ogólnego mniemania siła tonu pierwszego pozostaje w związku ze skurczem komór, zaś siła drugiego tonu zależy od wysokości ciśnienia tętniczego. Skurcz komór serca jest tak silny, że powoduje uderzenie koniuszka w okolicy klatki piersiowej, co można wyczuć przez przyłożenie ręki w tym miejscu. Komory kurczą się w ciągu 0,3 sekundy, a potem odpoczywają przez 0,5 sekundy. Siła skurczu przedsionków nie odgrywa większej roli w zjawiskach akustycznych pracy serca. Przedsionki służą głównie za zbiorniki, a ich pojemność w sercu ludzkim jest nieco większa od pojemności odpowiednich komór. Jeżeli istnieją jakieś nieprawidłowości w połączeniu pomiędzy przedsionkami komorami czy też zniekształcenie zastawek lub zwężenia połączeń pomiędzy komorami i tętnicami, w sercu powstają pewne charakterystycznie szmery. Oprócz wysłuchiwania odgłosów podczas pracy serca istnieją również inne bardzo dokładne metody określające obiektywnie czynność sprawność mięśnia sercowego. Do nich zaliczamy badania elektrokar-liograficzne serca, zwane EKG. Elektrokardiograf jest to przyrząd bar-Izo prosty, oparty na zasadzie galwanometru, służący do badania sprawności narządu krążenia. Urządzenie to zostało wynalezione i skonstruowane przez lekarza holenderskiego Einthovena. W sercu wywarzają się pewne elektryczne prądy czynnościowe. Źródłem ich są procesy bioelektryczne zachodzące w komórkach mięśnia sercowego. Do czasu, kiedy fizjolodzy niemieccy Koellike i Muller po raz pierwszy stwierdzili istnienie prądów czynnościowych w sercu, wysunięto wiele hipotez na temat ich powstawania. Elektrolity zawarte w każdej żywej komórce różnią się pod względem rodzaju i stężenia od elektrolitów otaczających ją płynów ustrojowych Składniki wewnątrzkomórkowe i zewnątrzkomórkowe są od siebie dzielone błoną półprzepuszczalną, tj. przepuszczalną tylko dla pewnych jonów, a częściowo lub całkowicie nieprzepuszczalną dla innych. Jony układają się szeregiem po obu stronach błony komórkowej, przy czy te, które są na zewnątrz, mają ładunek dodatni, a te, które znajdują si po stronie wewnętrznej, mają ładunek ujemny. W ten sposób powstaje różnica potencjałów elektrycznych pomiedzy dwiema powierzchniami błony komórkowej. Gdy na komórkę działa bodziec, przepuszczalność błony zmienia się i następuje wędrówka jonów, czyli zjawia się prąd płynący wewnątrz komórki, który możemy rejestrować przy pomocy EKG. Różnica potencjałów w mięśnia sercowym jest rozładowywana przez przepływającą krew i tylko nil wielka część napięć wytwarzanych przez serce dociera do powierzeń ciała. Francuski fizjolog Waller wykorzystując galwanometr określa wielkość napięć w różnych okolicach ciała ludzkiego. Ciało ludzkie można przedstawić schematycznie w postaci trójkąt równobocznego, którego kąty leżą w miejscach przyczepu kończyn i tułowia. Ręce i nogi, na które nakładamy elektrody, spełniają rola, przewodników doprowadzonych do kątów tego trójkąta. Eintha wprowadził trzy klasyczne odprowadzenia odpowiadające bokom trójkąta. Odprowadzenie I, w którym elektrodę ujemną umieszczamy na prawym przedramieniu, a elektrodę dodatnią na lewym. Odprowadzenie II, w którym elektrodę ujemną instalujemy na przy ramieniu prawym, a dodatnią na podudziu lewym. Odprowadzenie III, w którym elektrodę ujemną umieszczamy j przedramieniu lewym, a dodatnią na podudziu lewym. Są to tak zwane odprowadzenia biegunowe, ponieważ obie elektra umieszczone są w równej odległości od serca. Zmiany elektryczne występujące w mięśniu sercowym wywołują w czasie jednego skurczu 5 wyraźnych wychyleń struny galwanometru. Obecnie oprócz trzech zasadniczych odprowadzeń wprowadzono dodatkowe, które pozwalają znacznie dokładniej zbadać czynność serca. Nieprawidłowy zapis pracy serca może powstać w przypadku zwiększonej masy mięśniowej komór lub przedsionków, zaburzeń w przewodzeniu impulsów i szeregu innych zmian chorobowych.