A A A

Rozmieszczenie łożysk kulkowych

Najpełniejszy zakres ruchów mają stawy trzeciego stopnia swobody. Zachodzą w nich ruchy zginania—prostowania, odwodzenia—przywodzenia oraz ruchy rotacyjne wokół osi biegnącej wzdłuż kości. Mamy tu zatem jakby połączenie właściwości stawu drugiego stopnia swobody ze stawem obrotowym. Ten najbogatszy zakres możliwości ruchowych przypadł w udziale stawom nasadowym kończyn: ramiennemu i biodrowemu. Anatomowie od dawna porównują je do łożysk kulkowych. Ktoś nawet — w zachwycie (lecz jakże lekkomyślnym) nazwał je „najdoskonalszą formą stawu". Owo łożysko kulkowe u nasady kończyny dolnej ułatwia czynności lokomocyjne w sposób nieoceniony; duży zakres ruchów ułatwia chód, bieg, skoki, możliwość odwodzenia połączonego z rotacją pozwala na różnorakie zmiany pola podstawy, kąta równowagi. Kulisty kształt stawu u nasady kończyny górnej ma nie mniejsze znaczenie dla wykonywanych nią wszystkich czynności chwytnych. Oprócz stawów nasadowych trzeci stopień swobody mają stawy obojczykowo-mostkowe oraz stawy kręgosłupa w odcinku szyjnym, piersiowym i lędźwiowym. Staw obojczykowo-mostkowy jest jedynym połączeniem obręczy barkowej z kośćcem tułowia. Trzeci stopień swobody umożliwia obszerne ruchy obojczyka w przód, w tył i ku górze, a poza tym obroty jego wokół osi długiej związane są z ruchami łopatki przy unoszeniu ramienia ponad poziom.