A A A

Budowa serca

Serce mieści się w klatce piersiowej po stronie lewej, na wysokości trzeciego i czwartego żebra. Klatka piersiowa tworzy jak gdyby puszkę kostną chroniącą je od uszkodzeń zewnętrznych. Serce kształtem przypomina odwrócony stożek. Na zwróconej ku górze podstawie znajdują się miejsca odejścia wielkich naczyń; zaokrąglony tępy wierzchołek skierowany jest w dół i nieco ku tyłowi. Serce człowieka, jak wiemy, jest czterooddziałowe, składa się z dwóch przedsionków i dwóch komór. Pomiędzy przedsionkami i komorami lewej i prawej części serca nie ma żadnych połączeń; istnieją natomiast połączenia pomiędzy prawym przedsionkiem i prawą komorą oraz lewym przedsionkiem i lewą komorą. Lewa komora serca połączona jest z aortą, czyli głównym naczyniem krwionośnym, doprowadzającym krew utlenioną do wszystkich części naszego organizmu. W prawej komorze gromadzi się krew spływająca z poszczególnych narządów. Zawiera ona dużo CO2 — produktu przemiany materii. Pomiędzy odpowiednimi komorami i przedsionkami znajdują się zastawki, które uniemożliwiają przepływ krwi w odwrotnym kierunku w momencie skurczu komór. Zastawki są to twory ścięgniste, które mogą odchylać się tylko do światła komór. Pomiędzy prawą komorą i przedsionkiem znajduje się zastawka trójdzielna, składająca się z trzech części, analogicznie po stronie lewej występuje zastawka dwudzielna. Do przedsionka lewego dochodzą naczynia odprowadzające krew z płuc, a więc bardzo bogatą w tlen. Zadanie przedsionka lewego jest niewielkie i polega jedynie na przyspieszeniu przepływu krwi w kierunku komory lewej. Znajduje to odbicie w jego wewnętrznej budowie. Przedsionek lewy jest zbudowany z cienkiej warstwy mięśniowej. Komora lewa stanowi „silnik" przepychający krew do naczyń obwodowych. Tłoczy ona ją pod wysokim ciśnieniem, aby dotarła do najbardziej oddalonych części organizmu. Tym tłumaczy się fakt, iż ściany komory lewej są zbudowane z grubej warstwy mięśniowej. Pojemność komory lewej jest analogiczna do prawej. Przedsionek prawy, podobnie jak lewy, ma cienkie ściany, co wiąże się z jego funkcją. Jest on kształtu niesymetrycznego. Pomiędzy przedsionkami lewym i prawym znajduje się przegroda przedsionkowa. Do prawego przedsionka dochodzą dwa główne naczynia żylne, mianowicie żyła czcza dolna, zbierająca krew z dolnych partii ciała, i żyła czcza górna, gromadząca krew z części górnej. Funkcja przedsionka prawego ogranicza się jedynie do przepchnięcia znajdującej się w nim krwi do komory prawej. Zastawka trójdzielna od strony przedsionka jest gładka, od strony zaś komory ma wyniosłości w postaci mięśni brodawkowanych. Komora prawa odgrywa zasadniczą rolę w krążeniu płucnym. Ma ona kształt nieregularnej jamy; od komory lewej oddziela ją mięśniowa przegroda. Jak przebiega normalna praca serca? Aby zrozumieć to zjawisko, najlepiej omówić po kolei przepływ krwi przez przedsionki i komory.