A A A

Co to jest staw?

Słowo to kojarzy się jednym osobom z ciemną taflą Morskiego Oka, innym nasuwa się obraz Pojezierza Mazurskiego, Suwalskiego lub Szwajcarii Kaszubskiej — ogólnie biorąc, wyobraźnia ukazuje nam ograniczoną powierzchnię wody, czasem nawet w formie zwykłej sadzawki dla kaczek. Jak to się stało, że słowo staw weszło do słownictwa anatomicznego? Otóż w znaczeniu anatomicznym nie ma ono nic wspólnego z jakąś przestrzenią wodną. Określa się tym mianem połączenie pomiędzy kośćmi, które są w ten sposób zestawione ze sobą. Połączenia te bywają ruchome lub nieruchome. Stawy pełne: Kości czaszki, poszczególne części mostka i dolne nasady kości podudzia zespolone są ze sobą w sposób praktycznie biorąc nieruchomy. Anatomowie nazywają te połączenia stawami pełnymi, ponieważ przestrzeń pomiędzy stykającymi się kośćmi wypełniona jest tkanką łączną lub chrząstką. Powstają w ten sposób dwa typy połączeń: więzozrosty lub chrząstkozrosty. Z biegiem lat w większości stawów pełnych zachodzi proces kostnienia, w wyniku którego powstaje trzecia forma stawu pełnego, zwana kościozrostem. Ten ostatni jest połączeniem całkowicie nieruchomym. W obu poprzednich warstwa tkanki łącznej lub chrząstki pozwala na bardzo nieznaczne przesunięcia dwu elementów kostnych względem siebie. Na przykład przy głębokich ruchach oddechowych chrząstkozrost między trzonem a rękojeścią mostka poddaje się amplitudom wahań żeber i odginając się nieznacznie zmienia kąt nachylenia trzonu względem rękojeści. U noworodka w czasie porodu szerokie więzozrosty czaszki pozwalają na niewielkie przesunięcia względem siebie kości pokrywowych — adaptując w ten sposób kształt głowy dziecka do rozmiarów kanału rodnego matki. Zmiany te są odwracalne; po upływie kilkunastu do kilkudziesięciu godzin czaszka przyjmuje właściwy, pierwotny kształt.