A A A

Jak tworzy się układ krwionośny

Wytwarzanie się krwi i krwinek odbywa się początkowo nie w zarodku, ale poza jego obrębem. Najpierw wśród mezodermy pęcherzyka żółtkowego wyodrębniają się grupy komórek — tak zwane wysepki krwiotwórcze. Komórki te leżą w gęstych skupieniach, lecz wkrótce następuje ich segregacja: jedne z nich spłaszczają się i układają na obwodzie wysepek, tworząc zawiązki ścianek naczyń krwionośnych, pozostałe zaś zaokrąglają się i leżą swobodnie w ich świetle wśród płynu wydzielanego przez te ścianki. Są to krwinki pierwotne, zawierające jeszcze jądra komórkowe. Wkrótce podobny proces rozpoczyna się w obrębie samego zarodka. Po stronie brzusznej, poza głową, z mezodermy leżącej po obu stronach struny grzbietowej wytwarza się zawiązek serca. Są to zrazu zawiązki parzyste, które kierują się ku środkowej części zarodka i zlewają w jeden twór leżący w osierdziowej jamie ciała. W trzecim tygodniu życia zarodkowego zawiązki naczyń krwionośnych znajdujące się w obrębie zarodka łączą się z naczyniami wytworzonymi w jego błonach i rozpoczyna się krążenie krwi. Kiedy serce zaczyna bić, co zachodzi także w trzecim tygodniu, krążenie krwi obejmuje cały zarodek wraz z błonami i łożyskiem. Wytworzenie naczyń krwionośnych i krwi oraz rozpoczęcie jej krążenia w zarodku stanowi nowy etap jego rozwoju. Aby to wytłumaczyć, spróbujmy zreasumować krótko opisany dotychczas rozwój zarodka człowieka i, jak to już parokrotnie czyniono, spróbujmy przeprowadzić pewne uogólnienie, posługując się wiadomościami o rozwoju innych zwierząt.