Na poprzednim schemacie pokazano poszczególne warstwy komórek wchodzących w skład kory mózgowej, zaznaczając równocześnie ich podstawowe kształty. Łatwo zauważyć, że w zasadzie spotykamy tu głównie trzy typy komórek, z których jedne są wielokształtne, drugie zaś mają kształt zbliżony do stożka. Włókna osiowe tych komórek mają niezwykle różnorodny i zawiły przebieg. W jednym przypadku biegną one poziomo w obrębie jednej warstwy, w innym zaś pionowo albo z warstw niższych do wyższych lub odwrotnie. W tym ostatnim przypadku włókna osiowe bądź to kończą się jeszcze w obrębie kory, bądź to wychodzą poza nią, tworząc substancję białą półkul mózgowych. Przebieg włókien osiowych w korze mózgowej możemy sobie łatwiej wyobrazić, kiedy przyjrzymy się schematowi. Ogromna liczba włókien osiowych, zwiększona jeszcze przez ich rozgałęzienia oraz przez dendryty, tworzy niezwykle złożoną sieć połączeń między komórkami kory, po której jak w wielkim labiryncie krążą impulsy. Substancja biała półkul mózgowych utworzona jest z jednej strony przez włókna wychodzące z kory mózgowej, z drugiej zaś przez włókna docierające do kory z ośrodków pnia mózgu. Inaczej można powiedzieć, że substancja biała składa się z dwu rodzajów włókien — zstępujących lub odkorowych i wstępujących lub dokorowych. Włókna zstępujące biorą swój początek w korze mózgowej i mogą po jej opuszczeniu biec w trzech różnych kierunkach. Jedne kierują się do różnych ośrodków położonych w tej samej półkuli i przewodzą impulsy z jednego ośrodka do drugiego, związanego czynnościowo. Łączą one czynność dwu lub więcej ośrodków korowych i dlatego nazwano je k ojarzeniowymi. Inne włókna zstępujące łączą ze sobą ośrodki położone w obu półkulach, a ponieważ tworzą one różnej wielkości pęczki łączące ze sobą półkule mózgu, określa się je jako spoidłowe. W końcu część włókien zstępujących zdąża do ośrodków w pniu mózgu, przewodząc do nich impulsy powstałe w korze i te włókna nazwano rzutowymi. Wszystkie trzy rodzaje włókien zstępujących należą do komórek położonych w różnych warstwach, a przechodząc przez korę rozgałęziają się w poszczególnych warstwach. Odgałęzienia te tworząc synapsy z komórkami różnych warstw, dzięki czemu impuls powstający w jednej określonej komórce kory dociera do kilku lub kilkudziesięciu komórek. Włókna wstępujące kory mózgowej to opisane poprzednio włókno kojarzeniowe i spoidłowe oraz włókna komórek położonych w ośrodkach pnia mózgu. Pierwsze z nich przewodzą impulsy powstałe w innych ośrodkach korowych, drugie zaś — impulsy z pnia mózgu, które tam dotarły z receptorów obwodowych. Podobnie jak włókna zstępujące i te przechodząc przez warstwy kory tworzą odgałęzienia, wskutek czego jeden impuls dociera do kilku lub kilkudziesięciu komórek W ten sposób impuls dochodzący do kory wywołuje ognisko pobudzenia złożone z pewnej liczby komórek. Liczba komórek pobudzonych przez pojedynczy impuls wzrasta w wyniku przekazywania go z; pośrednictwem komórek z krótkim włóknem osiowym, położonyn w całości w korze. Komórki te określa się mianem neuronów po średnich i jak wykazano, liczba ich jest tym większa, im wyże zorganizowana i precyzyjniejsza jest czynność kory. Samą korę można sobie wyobrazić jako ogromny zespół pionowyd łańcuchów, utworzonych przez komórki nerwowe położone w różnych jej warstwach. Z tak pojętej budowy kory wynika nieco teoretyczni pojęcie jednostki elementarnej, czyli odcinka kory zawierającego kc morki wszystkich warstw wraz z ich włóknami. Z zamieszę nego schematu wynika, że impuls docierający do kory za pośrednictwem wspomnianych neuronów o krótkim włóknie osiowym obiegu do kilku jednocześnie komórek, które z kolei przekazują go bądź innym ośrodkom korowym, bądź też ośrodkom pnia mózgu. Nie będziemy tu wchodzić w dalsze szczegóły budowy kory mózgowej, a zainteresowanego Czytelnika z żalem musimy odesłać do podręczników uniwersyteckich. Z punktu widzenia anatomicznego cała kora mózgowa podzielona jest na odcinki zwane płatami. Nazwy ich pochodzą od okolicy czaszki, w której leżą, wyróżniamy więc płaty czołowe, ciemieniowe, potyliczne i skroniowe. Oddzielone są one od siebie zagłębieniami o wyodrębnionych nazwach. Na rysunku przedstawiono jedną z półkul mózgowych z zaznaczonymi płatami oraz niektórymi ośrodkami tworzącymi mapę kory. Budowę i czynność kilku ośrodków omówimy w następnych rozdziałach tej części.